1918

[Petar Mrvaljevic]

Dobro su poznate riječi vojvode Mišića upućene komandantu srpskih trupa u Crnoj Gori: "Nastavite najenergičnije i svim sredstvima da se na teritoriji koju je naša vojska okupirala uguši svaka agitacija, pa ma od koga ona dolazila. Za to vam stoje na raspolaganju sva sredstva koja možete raspolagati bez ikakvog prezanja".

I SVA moguća sredstva su upotrij**ljena. Srpska štampa u Beogradu je zabilježila da to što čini srpska žandarmerija po Crnoj Gori nije činjeno ni za turskog vakta! Karakteristične su i riječi potpredsjednika te tzv Skupštine, Sava Fatića: "Ja ve molim, gospodo, da stavimo na stranu istoriju Crne Gore. Što se pak tiče njezine političke istorije, ja je dijelim na dva dijela: na onu do juče i od juče. Mi više nijesmo Crnogorci nego Srbi." (zapisnik 14/27. 11. 1918)

[Zvek_Zivi]

Ja opisa to jednom na "Bijeli teror"serbski kroz Crnu Goru :wink:

[Ćipur]

Društvo - Ponedjeljak, 10. maj 2010. godine

PROZOR U SVIJE(S)T

Odbaciti odluku Podgoričke velike skupštine



Ove godine se navršava sedam decenija od, za našu zemlju i Crnogorce, znamenitog spisa čuvenog srpskog naučnika, akademika Živojina Perića (1868-1953) „Crna Gora u Jugoslavenskoj federaciji“ (Zagreb, 1940. g.). Početkom 90-ih list „Liberal“ je objavio njegov reprint, a 1999. g. i nevladina organizacija „DOB“ sa obimnim pogovorom-studijom akademika Mijata Šukovića. Perić je činio vrh naučne misli na Pravnom fakultetu u Beogradu između dva svjetska rata i jedan je od najistaknutijih srpskih, jugoslovenskih i evropskih poznavalaca međunarodnog prava svih vremena. Akademik Slobodan Jovanović napisao je da je Perić „najkrupnija figura pravništva Slovenskog juga”.
Perić piše svoj rad u vremenu izvjesne demokratizacije i započinjanja debate o decentralizaciji i federalizaciji tadašnje kraljevine Jugoslavije. „Danas, kada se radi o ispravkama političkih ne malih grešaka počinjenih kod nas za ovih dvadeset godina postojanja Jugoslavije, imao bi da se revidira, također, i državno-pravni status Crne Gore i da se i njoj, na prvom mjestu njoj, da položaj polusuverene države u suverenoj Jugoslavenskoj državi i da se na taj način, i prema Crnoj Gori ispravi jedna nepravda, koja je tako isto bila jedan od uzroka dosadašnje političke nesređenosti i trzavica u našoj Državi.“ On uviđa da „veliko-srpski imperijalisti i šovinisti“ nikako ne žele da Crna Gora povrati svoju državno-pravnu individualnost koja joj po svemu pripada i time status federalne jedinice u jugoslovenskoj državi.
Zato ustaje u odbranu etničkih, etičkih i nacionalnih prava Crnogoraca i istorijskih, državnih i međunarodnih prava Crne Gore (to je činio i 1929. i 1933. g. u Hagu i Lionu kada se o tome u Jugoslaviji nije smjelo pisati). „Crnogorci imaju toliko svojih naročitih osobina, da se mogu bez pretjerivanja ubrojiti među najoriginalnije i najinteresantnije narode u Europi čija se originalnost i interesantnost u toliko više ističe, što su oni jedan malobrojan narod: etnička i etička veličina koncentrirana na zbijenom prostoru.“; „Crna Gora je bila vijekovima zasebna država i...nikada nije...bila potpuno pokorena od Turaka, dok je Srbija...bila sasvim pod turskom vlašću.“; „Zar nije dosta žrtve, od Crne Gore, da je ona, kao suvereni međunarodni subjekt (država), unesena u novu državu i bez njenoga pitanja saobrazno njenome Ustavu, dakle, uništena njena međunarodna suverenost protivno propisima međunarodnoga prava, nego da, u novoj Državi, ona ne bude ni autonomna pokrajina već da se pripoji jednoj drugoj autonomnoj jedinici, pa ma to bila i Srbija od koje bi Crna Gora, imala samo da bude jedno produženje Užičkoga Okruga.“; „Da se učini tolika razlika između Crne Gore i Srbije...da se ona, Srbija, ne samo restaurira, nego da se, po jednom shvatanju bar, izdigne čak na rang Velike Srbije, dok bi se Crna Gora, arbitrarno, utopila u svoju bivšu saveznicu, mi to ne možemo da shvatimo ni s gledišta prava ni pravde.“
Analizirajući odluke tzv. Velike podgoričke skupštine, Perić podsjeća na čl. 36 crnogorskog Ustava: „Državna oblast Knjaževine Crne Gore, ne može se ni razdvajati ni otuđiti. Njene granice ne mogu se ni smanjiti, ni razmijeniti bez sporazuma Knjaza (Kralja) Gospodara s Narodnom Skupštinom.“ „Otuda, kad nitko drugi – naglašava on – osim zakonodavne vlasti nije bio ovlašćen čak ni za to da granice državne smanji ili razmijeni, tim manje je moglo biti govora da netko tko nije zakonodavac cijelu oblast Crne Gore otuđi tj. prisajedini (anektira) nekoj drugoj državi pa, dakle, to nije mogla učiniti ni Velika Skupština Podgorička, koja nije imala nikakva oslonca u Ustavu Crne Gore.“ Crna Gora je ušla, piše Perić, „u sastav Jugoslavenske države ne onako kako je propisivalo njeno tadašnje i neprestano punovažno pozitivno (crnogorsko) pravo, ovdje jedino mjerodavno: ona je ušla u sastav Jugoslavije samo jednostranom voljom Srbije i njenih ratnih saveznika, dakle njihovom faktičkom vlašću.“ Prof. Perić je izričit: „Bez ustavne i pravne vrijednosti je odluka Velike Podgoričke Skupštine o prisajedinjenju Crne Gore Srbiji: to je slučaj poznat u pravu kao pravni akt inexistant (akt koji ne postoji) te, otuda, i prihvat, od strane Srpske države, ponude te i takve odluke također je jedan akt bez vrijednosti, točnije inexistant, s gledišta prava, kao i sama ta odluka.“
Akademik Perić utvrđuje stav koji je za Crnu Goru i naročito njenu vlast aktuelan, poučan i funkcionalan i danas: „Treba jednostavno da se ta, odluka (Podgoričke Velike Skupštine) odbaci i negira kao nešto što nije ni bilo, i, radeći tako, ne vrši se nikakvo nasilje ni prema kome...To je dužnost svih onih u čijim rukama se nalazi zaštita prava i zakonitosti.“ Jer – „država je pravo, a pravo je država.“

Dr Goran Sekulović

http://www.pobjeda.co.me/citanje.php...5-10&id=184779