Cassini-Huygens, istraživanja Saturna i njegovih satelita

[G R A D]

Misterija Saturnovog meseca

Idući tragom jednog italijanskog i jednog holandskog astronoma, koji su još u XVII veku bili fascinirani planetom Saturn i mesecima u njenoj orbiti, stručnjaci Evropske svemirske agencije i NASA načinili su letelicu koja iduće nedelje treba da sleti na Titan, najveći od 33 Saturnova prirodna satelita


Uz malo sreće, već za koji dan za ljudsku civilizaciju će u svemiru biti jedna tajna manje. Ali, nije reč o običnoj tajni ili nepoznanici u vezi sa svemirom, već o nečemu što već vekovima predstavlja pravu opsesiju evropskih fizičara, matematičara i astronoma...

Naime, pošto je pre samo nekoliko meseci jedna letelica poreklom sa planete Zemlje bezbedno aterirala na površinu Marsa i otuda poslala obilje fantastičnih fotografija, sada je na redu novi spektakularan poduhvat te vrste: svemirska laboratorija po imenu “Hajgens”, lansirana uoči Božića sa svemirske letelice “Kasini”, koja kruži oko Saturna, uputila se prema Saturnovom mesecu Titanu, gde treba da stigne već sledeće nedelje, tačnije 14. januara 2005. godine.

Cilj ovog neobičnog poduhvata je, naravno, da se detaljno izuči planeta Saturn, i nebeska tela koja kruže oko nje. A zatim, da se naučnici konačno iz neposredne blizine, ili ako je to moguće na samom licu mesta, usredsrede na možda i najveću misteriju Sunčevog sistema, na najveći Saturnov mesec-Titan. Jer, reč je o jedinom nebeskom telu u nama koliko-toliko dostupnom delu svemira, u Sunčevom sistemu, za koje naučnici na Zemlji pretpostavljaju da ima relativno povoljne uslove za neku vrstu života.

Dakle, prvi put od kako se čovek odvažio da krene u svemir, biće iz jednog kosmičkog broda koji kruži oko Saturna kao njegov veštački satelit, ispitana ova planeta i njen neobični prsten. A zatim će robot koji su napravili ljudi na planeti Zemlji krenuti prema najvećem Saturnovom mesecu Titanu i pokušati - pomoću padobrana - da se spusti na njegovu površinu...

Na osnovu do sada raspoloživih podataka i računica, veruje se da bi na Titanu i pored ekstremno niskih temperatura (od 180 do 300 stepeni ispod nule) mogla da postoji neka vrsta atmosfere, po hemijskom sastavu veoma slične onoj na planeti Zemlji. Veruje se, takođe, da tamo padaju kiše, teku reke, postoje jezera i mora i da sve veoma podseća na uslove kakvi su pre nekoliko miliona godina vladali na planeti Zemlji, u vreme kada su nastajali prvi oblici života... Ukoliko združeni tim naučnika američke agencije NASA, Evropske svemirske agencije i nacionalne Svemirske agencije Italije uspe u ovom spektakularnom poduhvatu, moći će s pravom da se kaže da barem u Sunčevom sistemu za naučnike na planeti Zemlji više nema tajni.

Istina, preostaće da se detaljnije izuči i planeta Neptun, jedina planeta u Sunčevom sistemu sa kojom naučnici sa Zemlje još nisu uspostavili bilo kakav kontakt. Ali, tamo niko ne očekuje velika iznenađenja...

Saturn je, možda najviše zbog svog neobičnog prstena, vekovima raspaljivao maštu evropskih astronoma. Stoga je američki svemirski brod lansiran 15. oktobra 1997. godine put Saturna dobio ime “Kasini”, po znamenitom italijanskom astronomu Đan Domeniku Kasiniju, koji je još u DžVII veku izučavao Saturnov prsten.

Letelica “Kasini” putovala je čitavih sedam godina da bi tek početkom decembra 2004. stigla do samog Saturna. Potom je ušla u orbitu ove ogromne (desetak puta veće od Zemlje) planete i počela lagano da kruži oko nje. U jednom trenutku - uoči Božića - od “Kasinija” se odvojila samostalna automatska svemirska letelica i uputila se prema Titanu, najvećem od 33 do sada identifikovana Saturnova meseca. Reč je, zapravo, o jednom robotu koji predstavlja pravu svemirsku laboratoriju, snabdevenu raznovrsnom opremom za svemirska istraživanja.

Odvojivši se od matičnog broda, ova nevelika neobična naprava (prečnika nešto manjeg od tri metra) krenula je u novu veliku avanturu. Ona, zapravo, treba da obavi najvažniji deo posla tokom čitave misije i reši brojne zagonetke koje već vekovima zadaju glavobolje evropskim astronomima. I ona je, naravno, dobila simbolično ime “Hajgens” po holandskom astronomu, fizičaru i matematičaru Kristijanu Hajgensu, koji je - kao i Kasini - još u DžVII veku izučavao Saturn i njegove mesece. Veruje se, naime, da su Hajgenova otkrića postavila temelje mnogim kasnijim istraživanjima svemira i zato mu je i na ovaj način ukazana izuzetna počast.

Kad stigne u orbitu Saturnovog meseca Titana, svemirska letelica “Hajgens” će najpre neko vreme kružiti oko ovog nebeskog tela i tek kad načini 45 krugova, počeće lagano da se spušta prema njegovoj površini... Svetlonarandžasto nebesko telo po imenu Titan, koje kruži oko planete Saturn, ima impozantne razmere: veće je od planete Merkur u Sunčevom sistemu, ali i znatno (pet puta) manje od planete Zemlje... Naučnici za sada samo pretpostavljaju da ono što se tamo nalazi u hemijskom pogledu čine ugljovodonici, da se u njegovim atmosferskom omotaču nalaze gasovi poput etana i metana, što bi zaista značilo da je tamo neki oblik života poput onog na Zemlji sasvim moguć. Uzgred, atmosferski pritisak na površini Titana je nešto veći od onog na Zemlji (za oko 50 posto), dok je magnetno polje znatno slabije, a atmosfera zbog toga dosta rastresitija od one na Zemlji. Ali, šta se tamo zaista dešava, znaćemo - ako bude sreće - pouzdano tek za koji dan.

Preciznije, znaćemo definitivno da li u ovom nama relativno bliskom deliću svemira, u Sunčevom sistemu u galaksiji Mlečnog puta, sačinjenom od devet planeta i stotinak njihovih prirodnih satelita poput Meseca koji kruži oko planete Zemlje, postoji makar i tračak uslova za pojavu života nalik onom koji mi poznajemo. Zato će se najpre ispitati hemijski sastav atmosfere Titana, sastav njegovog tla, jačina magnetnih polja, izmeriti jačina i utvrditi pravac vetrova na tom nebeskom telu za koje se već sada zna da duvaju orkanskom snagom, i proučiti svi ostali uslovi koji tamo vladaju. Tek posle toga naučnici će moći pouzdano da odgovore na pitanje: ima li koga u tom delu svemira? I, vredi li, eventualno, računati na mogućnosti da se tamo jednoga dana razvije neki oblik života? Ili, da se neko ili nešto sa Zemlje, možda, preseli na to nebesko telo?

Naravno, načiniće se i precizne fotografije svakog detalja na Titanu, koje će upotpuniti već impresivan album slika sa drugih nebeskih tela do kojih su stigle letelice sa planete Zemlje.

Podatke sa Titana “Hajgens” će najpre proslediti do letelice “Kasini”, koja nastavlja da kruži oko Saturna. Potom će ih “Kasini” emitovati prema planeti Zemlji, gde ih međunarodni tim naučnika već grozničavo iščekuje. Otuda će biti distribuirani pojedinim naučnim centrima i laboratorijama širom Amerike i Evrope, a pre svega naučnicima u operativnom centru Evropske svemirske agencije u nemačkom gradu Darmštatu.

Većina članova tima, koji je proteklih sedam godina radio na zajedničkom američko-evropskom projektu usredsređenom na Saturn i njegov najveći mesec Titan, već uveliko pravi planove i za sledeću sličnu misiju koja bi trebalo da krene prema planeti Neptun i ispita mesece koji kruže oko nje. Reč je o profesionalcima specijalizovanim za ovu vrstu svemirskih projekata, među kojima je i nekolicina pravih veterana svemirskih istraživanja, kao Amerikanac Dejvid Atkinson, sa Univerziteta Ajdaho, koji je već radio i na projektu “Galileo”, kada je (1995) istoimena svemirska letelica sa planete Zemlje uvedena u atmosferu oko planete Jupiter. Britanski deo tima, koji predvodi profesor Džon Zarneki, bio je prethodno angažovan na izradi robota, odnosno svemirskog vozila “bigl 2”, koje je pre tačno godinu dana pretrpelo neuspeh prilikom sletanja na Mars i sa kojim nikada nije bio uspostavljen kontakt.

Inače, sama svemirska laboratorijska stanica “Hajgens”, koja će ispitivati Saturnov mesec Titan, delo je isključivo britanskih i drugih evropskih naučnika i proizvođača opreme. Oni su za svoj deo istraživačkog projekta, razvijen u Evropskoj svemirskoj agenciji, koristili samo transportne (taksi) usluge američkog svemirskog broda “Kasini” na putu do Saturna. Hoće li Evropljani ovog puta biti bolje sreće u svemiru nego u nekim ranijim poduhvatima, ostaje da se vidi.

“Hajgens” je uglavnom prespavao višegodišnje putovanje na američkoj svemirskoj letelici “Kasini”, projektovanoj u laboratorijama agencije NASA u Pasadeni, u Kaliforniji. A od trenutka kad se on - pred kraj prošle godine - konačno aktivirao, do kraja njegove celokupne naučne misije, proći će vrlo malo vremena. On će iz orbite oko Saturna prema Titanu, a zatim oko samog Titana, leteti svega dvadesetak dana. Međutim, ključni deo njegovog života, njegova stvarna naučnoistraživačka misija, trajaće svega nekoliko sati. Podaci koje će on za to vreme sakupiti i - ako sve bude funkcionisalo po planu - dostaviti naučnicima na Zemlji, mogli bi ipak bitno uticati ne samo na ljudska znanja o Saturnu i Titanu, ili o Sunčevom sistemu, nego i o životu uopšte.

Fotografije Titana, koje su u proteklih nekoliko sedmica već načinjene sa svemirskog broda “Kasini”, ubedljivo svedoče da je ovo nebesko telo “geološki živo” i da se na njemu nešto dešava. Mada je u ovoj fazi još teško proceniti - šta je to što se tamo dešava? Jer, Titan je sve vreme prekriven gustim oblacima, ili neprozirnim gasovima, zbog kojih fotografije sa relativno velike udaljenosti nisu precizne.

Da li je, možda, reč o ogromnim jezerima ili okeanima tečnog etana i metana, koji se kreću (o nekoj vrsti “cunamija” koji se tamo sve vreme zbiva?), ili o nečem drugom, znaćemo verovatno već za koji dan. U svakom slučaju, moguća su iznenađenja svake vrste. O tome, makar indirektno, svedoči i podatak da je “Kasini”, tek što je ušao u Saturnovu orbitu, otkrio i dva nova - do sada nepoznata - meseca koji kruže oko ove planete, između dva od ranije poznata meseca po imenu Mimas i Enceladus. Kao i jedan novi do sada nepoznati prsten oko Saturna.

Stevan Nikšić

[*cHeStNUT*]

http://www.nasa.gov/mission_pages/ca...ain/index.html

Uspjesno zavrsena Huygens-Cassini misija na Saturn. Huygen uspjesno sletio na Titan, odakle salje informacije maticnom brodu Cassini. Vise o tome na gore navedenom linku.

/me je gledala direktan prenos proslog petka na NASA-in TV :wink:

[*cHeStNUT*]

P.S. Konacno da i Evropljani nesto urade :wink:

[funestis]

napred nasi (shire)

[funestis]

Dosadašnja otkrića sa Saturna

1. Jezero na Titanu
http://www.cafemontenegro.com/forum/...ad.php?t=10725
http://www.universetoday.com/am/publ...n.html?2862005

2. Saturnovi prstenovi posjeduju svoju atmosferu odvojenu od planeta sačinjenu pretežno od Kiseonika
http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/4640641.stm

3. Saturn se vrti oko svoje osi 7 minuta sporije nego li se očekivalo iz podataka dobivenih sa predjašnih sondi )gornji link govori o tome)

4. Saturnov mijesec Phebe nije Saturnov satelit već uhvaćena kometa
http://www.esa.int/SPECIALS/Cassini-...K40DU8E_0.html

5. Svi veći Saturnovi sateliti imaju atmosferu (mada razrijedjenu) na Enceladusu je čak bilo moguće snimiti strujanje zraka tijekom preleta kroz njegovu atmosferu jer je Cassini proletio vrlo nisko iznad površine
http://www.esa.int/SPECIALS/Cassini-...PO5TI8E_0.html

6. otkrivene su giganske aurore na Saturnovim polovima
http://www.esa.int/SPECIALS/Cassini-...662IU7E_0.html

Sve podatke o otkrićima sa na Saturnu možete naći na ESA siteu

http://www.esa.int/SPECIALS/Cassini-Huygens/

Na istom siteu mogu se naći i besplatni screen saveri i Desk top slike vezane za misiju.

[funestis]

Usput fenomenalan (napominjem fenomenalan) screen saver sa temom Saturn

Free of charge

http://esamultimedia.esa.int/images/...creensaver.zip

Da napomenem za one koji i ne vole nauku i svemirska istraživanja ovo mora bit dio kolekcije.

[funestis]

Najnovije otkriće Cassini-Huygens misije na Saturn jesu gejziri na njegovom mijesecu Enceladus.

Tako je i ovo nebesko tijelo pripojeno četrima drugim tjelima Sunčevog sistema za koje se zna da su geološki aktivna (imaju gejzire i aktivne vulkane).

1. Zemlja (posjeduje i vulkane i gejzire i to je odvajkada poznato)
2. Io Jupiterov mijesec, 1979 misija Voyager je otkrila postojanje aktivnih vulkana
3. Triton Neptunov mjesec, 1989 misija Voyager je otkrila postojanje aktivnih gejzira na mijesecu i fenomen ledenih vulkana (koji je izbacuju usijanu lavu već tekući azot i amonijak)
4. Venera, 1994 i 1995 misija Magelan je otkrila jaku geološku aktivnost na površini (mega potresi i potencijalne rijeke tekuće lave) mapirajući površinu planete radarom. Do duše optički nije potvrdjeno postojanje aktivnih vulkana radi oblačnog omotača.
5. i sada misija Cassini-Huygens 2005 otkriva vodene gejzire na Enceladusu.

Za sada još nema obijašnjenja za ovu pojavu. Misterija je kako ovaj hladni mijesec (sačinjen od leda) može proizvesti dovoljno topline da istopi led i izbaci sa površine sadržaj. Još veća misterija je i čudna koncentriranost gejzira oko južnog poja. Očigledno je da je izvor temperature blizu površine ili na površini mijeseca na polu i to daje interesatan okus cijeloj stvari.

Bliže iformacije možete naći na sledećim linkovima

http://www.esa.int/SPECIALS/Cassini-...QSVLWFE_0.html
http://www.universetoday.com/am/publ....html?19122005

[Antares]

Ako znaci postoji voda u tecnom stanju, moguce je i stvaranje zivota n planeti...

[funestis]

Ako znaci postoji voda u tecnom stanju, moguce je i stvaranje zivota n planeti...

U ovom slučaju to je malo vijerovatno s obzirom da je Enceladus vrlo malen satelit te tečna voda vrlo brzo isparava u svemir.

U ovom slučaju ne postoji tečni okean vode ispod površine (kao na Evropi, a sumlja se i na Kalistu takodje Jupiterovom sateitu) jer je gravitacija Enceladesa premala da je zadrži te ona isparava kroz pukotine, a taj efekat je u stvari i ukazao na geološku aktivnost.

U ovom slučaju misterija je kako tako malen satelit ima tako jak izvor topline da samoga sebe topi.

[Antares]

Hvala na objasnjenju. Koliko bi bilo znacajno da se otkrije makar neki nagovjestaj da postoji zivot i u nasem sistemu...

[funestis]

Godina dana od spuštanja sonde Hygens na Titan (Saturnov mijesec) u stvari godišnjica uspjeha velkog medjunarodnog poduhvata u kojem su učestvovali ESA, NASA Italian Space Agency, JPL, i Californian Institute od Technology.

http://www.universetoday.com/am/publ...y.html?1712006

[funestis]

http://www.universetoday.com/am/publ...ne.html?232006

U ovom članku raspravlja se o mogućem razlogu zbog kojeg Titan posjeduje veliku količinu metana u atmosferi.

Jedna od teorija je da i Titan kao i Evropa (i možda Ganimed) posjeduje ocean tečne vode ispod površine. Ovaj ocean bi bio nešto drugačiji od Evropinog, sadržao bi veliku količinu metana i amonijaka u rastvoru.

[funestis]

Misija Cassini je zabilježila još jedan uspjeh.

Otkriven je do sada još neosmotren prsten oko Saturna.

Detalji o ovom otkriću na donjem linku.

http://www.space.com/scienceastronom...turn_ring.html

[funestis]

Evo interesantnog članka, na Engleskom, o Titanu.

http://www.space.com/searchforlife/s...an_061130.html

[funestis]

http://www.esa.int/SPECIALS/Cassini-...GJC4VUE_0.html

Detalji o vrtložnim strujanjima na Saturnovim polovima i njihova povezanost sa sličnim fenomenom uočenim na Veneri.

[funestis]

Evo još malo novosti sa Saturna,

Oblak na Titanu i jezera tečnog metana

http://www.esa.int/SPECIALS/Cassini-...7VSMTWE_0.html

[funestis]

http://www.universetoday.com/category/saturn/

Gore su navedena najnovija ESA_ina istraživanja oko Saturna poredana kronološki.

Najnovije je blizak prolaz pokraj satelita Iapetusa

Obratite pažnju na veliki planinski lanac koji obuhvata kompletni krug ekvatora ovog satelita

[funestis]

http://www.universetoday.com/2007/10...-polar-region/

Datlen, još detalja sa Titanove površine zahvaljujući Cassini-u.

U regijonu sjevernog pola ovog Saturnovog satelita otkriveno je još nekoliko jezera tekućih ugljovodonika.

Jezero metana, amonijaka i azota.

Do sada je na Titanu otkriveno preko 400 ovakvih hladnih jezera

[Ćipur]

O jednoj neobičnoj pojavi u Sunčevom sistemu – satelit Hyperion

Pravo pitanje glasi - koliko je toga iz svog bližeg i daljeg okruženja u stanju da shvati i objasni čovječji um? Saznanja ljudi o svom dalekom okruženju još uvijek su u zoni pretpostavki. Važeći fizički zakoni u zemaljskim relacijama ne daju mogućnosti za objašnjenje nekih pojava čak ni u granicama Sunčevog sistema

Svemirski sunđer


Slika koju je poslao „Cassini“ 26. septembra 2005. godine

Jedna od vrlo neobičnih pojava u Sunčevom sistemu je šesnaesti Saturnov satelit Hyperion. U literaturi se popularno zove Svemirski sunđer ili Svemirski krompir.
Otkrio ga je Lassell 1848. godine.
Prve prepoznatljive slike i bliže podatke o njemu je poslala NASA-ina svemirska sonda „Cassini“ tokom njenog prolaska blizu Hyperiona u septembru 2005. godine.
Analizom tih slika i podataka, između ostalog, utvrđeno je da su dimenzije Hyperiona 410 x 260 x 220 kilometara, da površinu čini ogroman broj kratera prečnika do 10 kilometara i slične dubine, da je ovaj satelit sastavljen od vodenog leda i malog procenta stijena, kao i da u svojoj zapremini ima oko 40% prostora bez materije.
Takođe je utvrđeno da mu je rotacija haotična i da se ne može predvidjeti.
Svjetska nauka nije do nedavno dala logično i naučno prihvatljivo objašnjenje za pojave i oblike primijećena na Hyperionu.
U zadnjih nekoliko mjeseci to je uspjelo crnogorskom naučniku Zoranu Ilinčiću.
Njegova razmišljanja na tu temu su dala objašnjenja koja su čak praćena komentarom: fantastično.
Mada, čini se da je sve jednostavno i logično.
Ilinčić kaže:
‘’Pitanje haotične rotacije i nije neko teško pitanje i normalna je posledica rasporeda masa Hyperiona koje nijesu u nekoj simetričnoj formi u odnosu na svoj centar rotacije. Ako problem malo pojednostavimo, slijedi da ukupna masa Hyperiona ima ravnotežu centrifugalnih i gravitacionih sila prilikom svoje rotacije oko Saturna. Međutim, kako gravitacione i centrifugalne sile pojedinih elementarnih masa po zapremini nijesu u ravnoteži iz razloga što se jedne sa promjenom rastojanja od tačke rotacije mijenjaju po linearnoj zavisnosti a druge po kvadratnoj zavisnosti, dolazi do pojave neravnoteže sila u pojedinim elementarnim masama, što je generator rotacije. Satelit Hyperion nije pravilnog oblika, te se tokom vremena mijenja veličina neuravnoteženosti, što izaziva nepravilnu rotaciju.’’
O pitanju nastanka kratera, Ilinčić tvrdi da je - opet vrlo jednostavno.
‘’Treba znati da je temperatura površine Hyperiona vrlo niska, znatno ispod nula stepeni Celzijusa. To je posledica njegove velike udaljenosti od Sunca.
Međutim, usled velike mase, pod dejstvom sopstvenog gravitacionog polja, u unutrašnjosti Hyperiona, kao i kod svakog drugog svemirskog tijela, pritisak se povećava idući od površine ka unutrašnjosti. Sa povećanjem pritiska raste i temperatura i u jednom momentu ona poraste toliko da se led pretvara u vodu, a dalje prelazi u stanje vrele vode ili pregrijane pare. Vremenom taj proces topi sve veću količinu leda, pri čemu se smanjuje debljina leda između istopljene mase i površine satelita. Prilikom procesa topljenja povećava se pritisak u rastopljenoj masi, jer se ona nalazi u zatvorenom rezervoaru, a to iz razloga što se svaka materija zagrijavanjem širi.’’
Ilinčić naglašava i da ta zakonitost u potpunosti ne važi i za vodu, jer se voda širi i kad temperatura opada ispod temperature plus 4 stepena Celzijusa, ali veličina takvog širenja u toj temperaturnoj zoni je značajno manja od veličine širenja u temperaturnoj zoni iznad 100 stepeni Celzijusa.
‘’Širenje istopljene mase leda izaziva povećanje unutrašnjeg pritiska, koji u kombinaciji sa promjenom oblika nepravilnog predmeta koji rotira, u jednom momentu stvara pukotinu u dijelu leda od rezervoara ka površini satelita kroz koju vrela voda i para izlaze iz rezervoara napolje. Tom prilikom voda i para prošire pukotinu i ona dobija oblik sličan vulkanskom krateru. To je efekat sličan pojavi gejzira na površini Zemlje.Voda i para kada izađu napolje ponovo se pretvaraju u led koji nošen sopstvenom inercijom i pritiskom vode i pare, određeno vrijeme lebdi iznad kratera.’’
Uz ovo, Ilinčić objašnjava i da tokom pražnjenja vrelog rezervoara u unutrašnjosti Hyperiona, pritisak u rezervoaru opada i u jednom momentu više ne može da drži ravnotežu težini leda oko kratera a iznad rezervoara, tako da taj dio leda pod dejstvom gravitacionih sila, krene ka unutrašnjosti satelita u pravcu rezervara, pri čemu zatvori donji dio kratera.
‘’Vodena para pod pritiskom, koja je ostala zarobljena u rezervoaru, održava ravnotežu težini leda iznad rezervoara pa, kako je njena specifična težina znatno manja od specifične težine leda, prilikom mjerenja se dobija rezultat kao da je to prazan prostor. Zbog toga je prilikom mjerenja utvrđeno da je oko 40% Hyperiona prazan prostor. Komadići leda koji su lebdjeli iznad kratera počinju da padaju u njega i oko njega. Ovakav proces se desio ispod svakog sada vidljivog kratera na Hyperionu.’’

Prljavi satelit

Dale Cruickshank, istraživač iz NASA–inog Ames Research Centra koji je predvodio istraživanjima kaže da je vodeni led glavni sastojak površine, ali i je to prilično prljav led. „Svjež vodeni led može na suncu da bude vrlo sjajan, ali je ovaj definitivno prljav.“ Cruickshankov tim je konstatovao da je ta prljavština nastala od tamnog, organskog materijala koji prekriva Hyperionovu površinu i koji je koncentrisan u nekoliko kratera. Crvenkasta smola sadrži dugačke lance atoma ugljenika i vodonika, i predstavlja veoma sličan materijal onom koji je otkriven i na nekim drugim Saturnovim satelitima.


Ž. V.

[funestis]

Novo otkriće na Titanu, možda najvažnije do sada.

Naime Sonda Cassini je snimajući površinu ovog Saturnovog mijeseca zabilježila čusnu pojavu, odnosno da površina mijeseca kasni u odnosu na predvidjenu poziciju skoro 30 km. Ovo može da se dogodi samo ako cijela površina pliva na tekućini.

Izgleda da i na Titanu ispod zaledjene površine postoji globalni ocean kao i na Jupiterovom mijesenu Europi.

Za sada se špekuliše o sastavu ovog oceana i najvijerovatnije je sastavljen od vode i amonijaka.

Ovo baca novo svijetlo na ovaj satelit i povećava vijerovatnost postojanja života.

http://www.universetoday.com/2008/03...an/#more-13273

[Ćipur]

Okeani ispod površine Titana


Vašington (Hina/AFP) - Saturnov mjesec Titan možda ima tekući okean ispod površine, prema novim podacima koje je prikupila evropsko-američka sonda "Cassini-Huygens", navodi se u studiji objavljenoj u časopisu "Science".
Proučavanjem podataka koje je niz godina prikupljao radar sonde "Cassini", naučnici su došli do zaključka da se površina Titana pomjera u odnosu na čvrste referentne tačke. Taj fenomen navodi na pomisao da se brzina rotacije Titana privremeno ubrzala. Kako kaže astronom Ralf Lorenc sa Univerziteta "Johns Hopkins" u Merilendu, glavni autor rada, računarske simulacije upućuju na to da vjetrovi u gustoj Titanovoj atmosferi možda potresaju taj mjesec naprijed i natrag naspram njegove ose. Drugim riječima, kretanje atmosfere ubrzava rotaciju malog mjeseca, a zatim je koči pred kraj godine kada se mijenja ugao rotacione ose. Ti pomaci prilično su veliki i upućuju na postojanje tekućeg okeana između Titanove kore i jezgra, bez kojeg bi se ta pomjeranja kore teško mogla zamisliti, pišu autori studije.
Sonda "Cassini-Huygens" koja je lansirana 1997. prva je svemirska sonda namijenjena istraživanju Saturna. Istraživanje vodi NASA koja je izgradila orbitalni modul "Cassini", a Evropska svemirska agencija (ESA) opremila ga je sondom "Huygens". Ova letjelica je ušla u orbitu Saturna orbitu 2004. nakon sedmogodišnjeg putovanja i 3,5 milijardi pređenih kilometara.
Okeani na Titanu nijesu jedina nova saznanja o dalekom svemiru - teleskop "Hubble" otkrio je metan u atmosferi udaljene planete na kojoj je prošle godine viđena voda. Organski molekuli otkriveni su u atmosferi planete veličine Jupitera koji kruži oko zvijezde udaljene 63 svjetlosne godine u sazvježđu Lisičica (latinski Vulpecula). Planeta HD 189733b nalazi se, međutim, preblizu svojoj zvijezdi da bi se na njoj razvio život. Metan je važan, jedan je od četiri molekula koje astronomi traže, zajedno sa vodom, ugljen-dioksidom i kiseonikom, ali uglavnom kao nusprodukt života, što na ovoj planeti nije slučaj, rekao je astronom Alan Bos, sa Instituta "Carnegie" iz Vašingtona.

[funestis]

Da ne zaboravimo naravno i ovaj topik s obzirom da svemiraka sonds Cassini još uvijek radi punom parom i šalje brdo informacija sa dalekog Saturna.

najnovije otkriće:




na ovom NASA.inom siteu možete pročitati sve najnovije Cassinijeve dogodovštine i otkrića

http://www.nasa.gov/mission_pages/ca...ain/index.html

[funestis]

[funestis]

Ne samo da smo dosta saznali o Saturnu nego same slike su krcate umjetniče ljepote.

[funestis]

Malo Zanimljivosti o Saturnu